Places that were home for my family & me | Miejsca, które były domem dla mojej rodziny i mnie

My comment on: "Discussion Thread: Did You Hate Where You Grew Up?"

In this thread by

James Breakwell

I have last year expressed my feelings and memories of where I have been living to date. I had the following to say:

Discussion Thread: Did You Hate Where You Grew Up?

It depends on the time in my life, because I don't rememer how it was to live in every of the neighbourhoods my family was residing in or because I didn't think much about it back then. Until I was eight we moved a lot, mainly due to dad's jobs. But not all memories from that times lasted, so I can't say how it was in Lausanne, Switzerland, just after I was born or when we moved to Warsaw, when I was two and became older brother. Then we moved into a flat in Kraków's downtown, which I found OK, because everything was close (the nursery, playground, church, doctor etc.) but again, I don't remember much of when we were living there. Now I can say it's a pretty attractive location and neighbourhood. Then my parents were asked by my aunt and uncle to watch over their house in the village we live now as they went abroad to Switzerland and then Germany. We spend there a few years and I liked it, because the house was big, we had small needs (as kindergarteners) and lots of space to play (despite sharing a room with my siblings). Also my parents loved the whereabouts, so they bought a plot and started paying for the construction of the house we live in now. After aunt and uncle with their children returned to the country, we moved temporarily to a row house in the suburbs just outside of Kraków, for the time our house was being built. I sorta liked it there, mostly because the whole attic was our playroom. The only disadvantage was a small garden, so we had to play soccer in the nearby park (and maybe the fact we still had to share one bedroom, now for three, as younger of my brothers greeted the world).

When we moved into our current home, I was amazed by how big it was (and still is) and that we will finally have our own bedrooms. Then my enthusiasm was dropped a little when we were assigned with cleaning and other chores, as well as the fact I have the longest route to schools and far distance to meet with friends, but after all of the years here I have regained most of it, because I've noticed and appreciated the silenceness of the place, as the nearest main road is few kilometers away. Also the big garden meant we could go sledding or playing soccer, depending on the season. So all in all I love the place, only there could be more buses sent here to have more options to meet with colleagues & friends from Kraków. But seeing the wider roads are being build and hearing that there are plans to strengthen the PT offer, I think I'll try to stay in my neighbourhood as long as possible. And given the fact my country is considered to have minimal crime rate, which turned out to be true as nobody had ever stolen something from us, I couldn't be more happy about my home.

It was dad job’s opportunity as a director in an international company for a temporary stint in Switzerland that made him and mum go there for about two years, as well as why I was born there. The project had ended and we returned to Poland when I was about eight months, which is why I don’t remember anything from that period bar what my parents have told me (as for example how I was sleeping peacefully only in museums). Just as I said above, same applies for the year we lived in residential area called Kabaty in southern Warsaw, when dad had another project, this time in the capital. In both cases we lived in rented flats, but I know them only from some old blurred photos in the family albums.

Then my parents decided to settle somewhere closer to other relatives which coincided in dad winning a competition for being a manager of one of Kraków’s shopping malls. The part of the city we lived in is called Dąbie, which is a part of district no. 2 Grzegórzki. I called it downtown, because before the reform in 1991 it was the part of one of the only four districts (now there are eighteen), called Śródmieście (which means city centre/downtown). I have few memories of the place, not only the dangerous situation with the cupboard I mentioned some time ago. The flat was located on fourth floor (counting in the system that begins with the ground floor) and had no lift, as the apartament block was build under the regulations from the communism era, which stated elevators are mandatory only in the buildings with five or more floors (again ground floor + five or more). It meant dragging the stroller for newly then born my brother Antek was pretty difficult (I said in the comment that we were kindergarteners, but after giving it a second thought I realised it must’ve been a little bit earlier). We were often strolling with him and mum around the neighbourhood, having not too long walk to a nearby park with many playgrounds, located on the bank of Vistula river. Sometimes we were walking to the shopping centre dad worked in and returned by car with him. After we moved from the place, we were visiting the area only to clean the flat for a few years until it was sold and for our appointments to the paediatrician and dentist, so for us Dąbie equals doctor. The flat had a bathroom, a kitchen, two rooms and an entrance hall, which was beginning to be a bit small for our family’s needs.

The interior of the flat in Dąbie, long after we moved away. At the time of taking this photo it was undergoing some minor repairs, in order to make it prepared for sale.

We spent about four years “watching over” the aunt and uncle’s house in the village we live now, several kilometers north of Kraków. The request for watching over meant nothing other than living there, caring about the garden and house, so they didn’t have a problem with having to rent it or calling to make various maintenance services, as well as feeding their dog, named Burek. Before that my dad, who grew up in Kraków’s district called Krowodrza, wasn’t keen on living in a single-family house, but that experience changed his mind, so knowing mum’s dreams of having a garden full of plants they started looking for a plot in our and nearby villages. Back then that house was de facto single-floor (there was also a basement accessed from outside) with kitchen, living room, hall, toilet room, bathroom and three bedrooms, one of those being used as office room. There was also a garage for one car, but it was used as a storage for gardening gear. There were only a few more houses nearby, some of them being summer house for people living full-time in the city. Beside those were only fields and grasslands. I remember when we moved the street wasn’t fully asphalted - it ended about fifty meters past our frontyard! We were often returning through then dirt road from the PT bus that took us back from the kindergarten in the neighbouring community (mum was usually driving us there and we were coming back by bus with either grandparents or two eldest adult daughters of our neighbours). The area there is hilly, therefore seeing people living in the little valleys and on some hills always appeared natural to my siblings and me. My other brother Ignac was born when we were living there, but for most of that period we were family of four.

The rear side of aunt and uncle’s house. Since their family’s return there it had underwent two external and internal renovations, so now only old photos remind how it looked previously.

The return of aunt and uncle’s family coincided with the beginning of our current house being built, about a hundred meters down the hill ridge. For the duration of its construction we moved to a row house in Zielonki, a village just outside of Kraków, bordering the city few kilometers southwards. We lived there for a year and few months. In that row house estate each had ten allotments with ground, first and second floor (or rather attic), plus the common underground parking, although without separate doors leading to each house. The topmost floor of our home was used as storage for its owner’s stuff, so we had to be careful while playing there to not be leaving any permanent damage (though she had kids and knew well what they are like). It was the place that saw many shenanigans remarkable in the history of the family - me and bros. receiving the most severe grounding of our lives, doing bike “races” with other children in the park or how we with Antek accidentally locked one of the neighbours in the underground garage - he forgot his remote key and phone when he went there, stayed quietly in his spot, leaving us no clue of his presence and making him stay in there for about two hours, until other neighbours’ daughter went to the parking and found him. At first he was angry with us, because he said he saw us and was shouting to leave the garage door open (yet I’m certain we haven’t seen or heard him), but then we had a laugh from the situation.

This is how inside of the Zielonki house looked like.

Getting to live in the current place turned out to be great - the house is big, everyone has their own room. Therfore we’re not “stuck on each other”, same applying to the garden. This is also a place of most of the stories I share on Substack, so if I don’t say otherwise, it means the event took place there by default.

James told me replying to my comment “To be honest, every place you've lived sounds amazing. But maybe that's just my simple Midwestern imagination fixating on the foreign and exotic. To you, it's probably just as mundane as moving from Illinois to Indiana.”. I love to know he found it interesting and definitely don’t think of all those movings as “mundane” - to few-year-old me it was a great adventure!

That’s all for today. See you in my other works.

Max

---

Gdy w zeszłym roku na

Exploding Unicorn by James Breakwell

pojawiła się nitka dyskusyjna o tym, czy czytelnicy Jamesa nienawidzili miejsca, w którym dorastali, zabrałem głos i napisałem, co następuje:

To zależy od momentu mojego życia, ponieważ nie pamiętam jak było we wszystkich osiedlach zamieszkiwanych przez moją rodzinę, lub ponieważ wtedy zbytnio o tym nie myślałem. Do ósmego roku życia przeprowadzaliśmy się kilka razy, głównie z powodu pracy taty. Jednakże nie wszystkie wspomnienia z tamtych czasów zachowały mi się, przez co nie mogę powiedzieć jak było w Lozannie w Szwajcarii zaraz po moim narodzeniu czy kiedy przenieśliśmy się do Warszawy, gdy miałem dwa lata i zostałem starszym bratem. Potem przeprowadziliśmy się do mieszkania w śródmieściu Krakowa, które było dla mnie ok, bo wszystko znajdowało się blisko (żłobek, plac zabaw, kościół, przychodnia itd.), ale znowu, nie pamiętam zbyt wiele z czasów życia tam. Teraz mogę powiedzieć, że jest to atrakcyjna lokalizacja i osiedle. Później moi rodzice zostali poproszeni przez ciocię i wujka o pilnowanie ich domu podczas gdy oni wyjechali za granicę do Szwajcarii i Niemiec. Spędziliśmy tam kilka lat i podobało mi się, ponieważ dom był duży, nasze potrzeby niewielkie (jak to przedszkolaków) i miał sporo miejsca do zabawy (pomimo dzielenia pokoju z braćmi). Ponadto moi rodzice polubili okolicę, więc zakupili działkę i zaczęli finansować budowę domu, w którym żyjemy obecnie. Po powrocie rodziny wujostwa do kraju tymczasowo przenieśliśmy się do szeregowca tuż za granicą Krakowa, na czas budowy naszego domostwa. Nawet lubiłem tamto miejsce, głownie dlatego, że cały strych był naszą bawialnią. Jedyną wadą był mały ogród, przez co musieliśmy grać w piłkę w nieodległym parku (i może fakt, iż w dalszym ciągu zmuszeni byliśmy dzielić pokój, tym razem we trzech, bo młodszy z moich braci przyszedł na świat).

Gdy wprowadziliśmy się do naszego obecnego domu, byłem zachwycony jego rozmiarami (i nadal jestem) oraz tym, że w końcu będziemy mieli własne pokoje. Mój entuzjazm nieco opadł gdy przydzielono nam sprzątanie i inne prace domowe, jak również przez fakt mienia najdłuższej drogi do szkoły i dalekich dystansów do spotykania się z kolegami, ale po tych wszystkich latach odzyskałem większą jego część, ponieważ doceniłem cichość miejsca, gdyż najbliższa główna droga jest kilka kilometrów dalej. Dodatkowo duży ogród oznacza, że mogliśmy grać w piłkę i zjeżdżać na sankach, zależnie od pory roku. Koniec końców kocham to miejsce, jedynie mogłoby kursować tu więcej autobusów, żebym miał więcej opcji docierania na spotkania z kolegami i przyjaciółmi z Krakowa. Ale widząc budowane szersze drogi i słysząc o planach poszerzenia oferty transportu zbiorowego, myślę o próbie pozostania tu tak długo jak to możliwe. A biorąc pod uwagę fakt, że mój kraj jest uważany za mający niską przestępczość, co okazało się prawdą w rozumieniu, że dotychczas nikt nigdy nic nam nie ukradł, nie mógbym być bardziej zadowolony z mojego domu.

To możliwość czasowego projektu w Szwajcarii dla taty jako dyrektora w międzynarodowej firmie sprawiła, że razem z mamą pojechali tam na około dwa lata, a także dlaczego się tam urodziłem. Projekt ten zakończył się i wróciliśmy do Polski gdy miałem miej więcej osiem miesięcy, przez co nie pamiętam niczego z tamtego okresu oprócz opowieści moich rodziców (jak na przykład ta o moim spokojnym spaniu tylko w muzeach). Tak jak mówiłem powyżej, tak samo wygląda to w przypadku roku nasego pobytu na osiedlu Kabaty w południowej Warszawie, kiedy tata miał kolejny projekt, tym razem w stolicy. W obu przypadkach żyliśmy w wynajętych mieszkaniach, ale kojarzę je wyłącznie z kilku starych, rozmazanych zdjęć z rodzinnych albumów.

Potem rodzice zdecydowali osiąść gdzieś bliżej do innych krewnych, co zbiegło się w czasie z tatową wygraną w konkursie na dyrektora jednego z krakowskich centrów handlowych. Część miasta, w której mieszkaliśmy, nazywa się Dąbie, jest to fragment Dzielnicy II Grzegórzki. Nazwałem ją śródmieściem ze względu na to, że przed reformą z 1991 była to część dzielnicy o takiej nazwie (jednej z czterech, dziś jest ich osiemnaście). Mam kilka wspomnień z tego miejsca, nie tylko niebezpieczną sytuację z szafką, opisaną przeze mnie jakiś czas temu. Mieszkanie znajdowało się na czwartym piętrze i nie było do niego windy, jako że blok wybudowano za komuny, kiedy przepisy stanowiły, że winda jest obowiązkowa w budynkach mających co najmniej pięć pięter. Oznaczało to, że dźwiganie wózka dziecięcego dla wtedy nowo narodzonego mojego brata Antka było dosyć ciężkie (w komentarzu napisałem, że byliśmy wtedy przedszkolakami, ale po namyśle zorientowałem się, że musiało to mieć miejsce odrobinę wcześniej). Często spacerowaliśmy z nim i mamą po okolicy, nie mając dalekiej drogi no pobliskiego parku z wieloma placami zabaw, mieszczącego się na brzegu Wisły. Czasami chodziliśmy do centrum handlowego, w którym pracował tata i wracaliśmy razem z nim autem. Po wyprowadzeniu się stamtąd, powracaliśmy do okolicy tylko w celu sprzątania mieszkania przez kilka lat do jego sprzedania i na nasze wizyty u lekarza i dentysty, więc dla nas Dąbie znaczy doktor. Mieszkanie miało łazienkę, kuchnię, dwa pokoje i przedpokój, co zaczynało być odrobinę za małe na potrzeby naszej rodziny.

Wnętrze mieszkania na Dąbiu wiele lat po naszej wyprowadzce. W czasie robienia tego zdjęcia przechodziło drobne remonty w celu przygotowania go do sprzedania.

Spędziliśmy około cztery lata na “pilnowaniu” domu cioci i wujka w naszej miejscowości kilkanaście kilometrów na północ od Krakowa. Prośba o przypilnowanie oznaczała ni mniej ni więcej tyle, że mieliśmy tam mieszkać, dbając o ogród i dom, żeby oni nie mieli konieczności wynajmowania go albo wzywania rozmaitych usług, jak również karmienie ich psa Burka, o którym opowiadałem tutaj. Przedtem mój tata, który dorastał w Krakowskiej dzielnicy Krowodrza, nie był chętny mieszkać w domu jednorodzinnym, ale to doświadczenie zmieniło jego nastawienie, więc wiedząc o mamowym marzeniu o posiadaniu ogrodu pełnego roślin zaczęli szukać działki w naszej i sąsiadujących wsiach. W owym czasie tamten dom był de facto jednopiętrowy (była też piwnica z wejściem od zewnątrz) z kuchnią, salonem, przedpokojem, kotłownią, toaletą, łazienką i trzema sypialniami, z których jedna służyła jako pracownia. Oprócz tego znajdował się tam także garaż na jedno auto, ale służył on jako magazyn na sprzęt ogrodowy. W sąsiedztwie stało zaledwie kilka domów, niektóre z nich były letniskowymi dla ludzi mieszkająch na codzień w mieście. Poza nimi były tam tylko pola uprawne i łąki. Pamiętam, że kiedy się tam wprowadziliśmy droga nie była w pełni wyasfaltowana - kończyła się około 50 metrów za naszym podjazdem! Często wracaliśmy przez wtedy drogę gruntową z autobusu, który zabierał nas z przedszkola w sąsiedniej gminie (mama zwykle nas tam zawoziła, a powrót był autobusem pod opieką dziadków albo dwóch najstarszych, dorosłych córek naszych sąsiadów). Teren tam jest pagórkowaty, wobec czegą widok ludzi mieszkających w niewielkich dolinkach i na paru wzgórzach zawsze zdawał się naturalny rodzeństwu i mnie. Mój drugi brat Ignac urodził się gdy tam mieszkaliśmy, ale większość tamtego okresu byliśmy rodziną czteroosobową.

Tylna strona domu rodziny cioci i wujka. Od ich powrotu przeszedł on dwa remonty zewnętrza i wnętrza, przez co jedynie stare zdjęcia przypominają, jak wyglądał dawniej.

Powrót rodziny cioci i wujka zbiegł się w czasie z rozpoczęciem budowy naszego obecnego domu, około sto metrów w dół wzgórza. Na czas jego wznoszenia przenieśliśmy się do domu szeregowego w Zielonkach, wiosce tuż za granicą Krakowa. Mieszkaliśmy tam przez rok i kilka miesięcy. Na tamtym osiedlu każdy szeregowiec miał dziesięć części z parterem i dwoma piętrami (czy raczej piętrem i strychem) oraz wspólny podziemny parking, choć bez oddzielnych drzwi prowadzących do domów. Najwyższe piętro naszego służyło za graciarnię właścicielki, przez co musieliśmy być ostrożni podczas zabawy tam, by nie zrobić trwałych uszkodzeń (ale ona miała dzieci i dobrze wiedziała, jakie one są). Było to miejsce wielu pamiętnych wydarzeń w historii naszej rodziny - najsurowszej kary w naszych życiach, wyścigów rowerowych z dziećmi z okoluicy albo tego, jak z Antkiem przypadkiem zamknęliśmy jednego z naszych sąsiadów w podziemnym garażu - zapomniał sobie zabrać pilota otwierającego drzwi gdy tam szedł, siedział cichutko w swoim miejscu, przez co nie mieliśmy pojęcia o jego obecności i zatrzasnęliśmy go tam na około dwie godziny, aż nie odnalazła go córka innych sąsiadów. Na początku by na nas zły, bo powiedział, że widział nas i krzyczał, żeby zostawić mu otwartą bramę (ale jestem przekonany, że go nie słyszeliśmy ani nie widzieliśmy), ale po pewnym czasie śmiealiśmy się z tego zdarzenia.

Tak wyglądało wnętrze domu w Zielonkach.

Szansa mieszkania w bieżącym miejscu okazała się wspaniała - dom jest duży, każdy ma własny pokój. Dzięki temu nie jesteśmy “ściśnięci jeden na drugim”, so samo w ogrodzie. Jest to również miejsce akcji większości opowieści, którymi dzielę się na Substacku, więc jeśli nie powiem inaczej, to znaczy, że wydarzenie domyślnie działo się tutaj.

James powiedział mi w reakcji na mój komentarz, że będąc szczerym każde miejsce, w którym żyłem, brzmi ciekawie. Ale być może to tylko jego prosta środkowo-zachodnia wyobraźnia fiksująca się na obcym i egzotyczny. Dla ciebie to zapewne tak przyziemne, jak przeprowadzka z Illinois do Indiany. Cieszę się, że mu się podobało i stanowczo nie uważam tego za coś przyziemnego - dla kilkuletniego mnie każda przeprowadzka zdawała się być wielką przygodą!

To wszystko na dziś. Do zobaczenia w moich innych dziełach.

Max